Kraamtradities in Nederland

Er zijn veel verschillende kraamtradities in Nederland. Zo heeft (bijna) elke streek wel zijn eigen tradities. Uiteraard zijn er ook genoeg landelijke tradities.

Ik heb er een aantal uitgepikt die ik erg leuk of ludiek vond. En na wat onderzoek kwam ik ook een aantal tradities tegen waar ik nog nooit van gehoord had.

Het scheel eraf drinken

Om maar met de meest mannelijke traditie te beginnen: Het scheel eraf drinken. Zoals al eerder aangegeven in het blog ‘Papa, wat moet jij regelen na de geboorte?‘ is ‘Het scheel eraf drinken’ een typische Brabantse traditie.

Na de geboorte wordt er door vrienden (vaak als verrassing) een dag/avond georganiseerd waarin de man meegenomen wordt om een lekkere borrel te drinken met zijn vrienden. Dit wordt gedaan zodat de kleine niet scheel zou gaan kijken.

In sommige vriendengroepen worden er maar één of twee borrels gedronken, in andere groepen gaan ze juist tot aan het gaatje.

Het scheel eraf drinken wordt vaak gedaan binnen de eerste 2 á 3 weken na geboorte.

Het rondsturen van geboortekaartjes

Na de geboorte is het gebruikelijk om geboortekaartjes rond te sturen met hierop de gegevens van het kindje, denk aan het gewicht, lengte, tijdstip van geboorte, geslacht, naam/namen, waar het is geboren, thuisadres en vaak ook een leuk stukje tekst.

Het eten van beschuit met muisjes (blauw/wit en roze/wit)

Deze traditie ontstond halverwege van de negentiende eeuw. Aanvankelijk at men beschuiten met een dikke laag suiker. In delen van Gelderland, Zuid-Holland en Noord-Brabant werden de beschuiten later bestrooid met anijszaadjes, omgeven door een dik laagje suikerglazuur.

Deze anijszaadjes werden ‘muisjes’ genoemd. Niet alleen de vorm en de kleine ‘staartjes’ leidde tot deze benaming. Volgens oud bijgeloof is de muis het zinnebeeld van vruchtbaarheid.

Een erg bekende traditie in mijn omgeving. Overal waar een kleine is geboren krijgen we altijd beschuit met muisjes te eten.

De ooievaar of een geboortebord prominent in de tuin (of op balkon)

Wel, of niet vergezeld door ballonnen en slingers die het huis verder opsieren. Zo’n  ooievaar of bord kun je zelf in de tuin plaatsen, of je buren doen dit voor je. Dit is gebruikelijk in bepaalde wijken in Nederland. Het kan dus voorkomen dat er meerdere geboorteborden in je tuin staan.

Het is gebruikelijk is om het geboortebord of ooievaar 5 tot 8 weken in je tuin te laten staan. Dit mag uiteraard korter of langer.

Baargoud geven aan de net bevallen vrouw

Je partner geeft je een sieraad cadeau, voor het negen maanden dragen en bevallen van jullie kind, ook wel baargoud genoemd.

Niet iedere vrouw is er fan van omdat er dan iets commercieels gemaakt wordt van iets wat natuurlijk tot stand komt. Ook zijn er al genoeg commerciële dagen zoals, Valentijn, Moederdag, verjaardag etc.

Persoonlijk vind ik het een beetje onzin om tegen deze traditie te zijn. Het is toch een kleine (lees: geen) moeite om iets te kopen voor de negen maanden dat je partner de baby heeft gedragen. Ik was heel trots op mijn vrouw dat ze dit heeft gedaan, en vooral de manier waarop. Daarom vond ik het niet meer dan verdient dat ze iets kreeg na de bevalling.

Krentenwegge geven (Kraamtraditie in Twente)

Een Twentewegge, krentenwegge, krentewegge of krentenbrood van flinke proporties stond centraal in de tradities die we kennen als ‘kraamschudden’ of ‘met de kromme arm gaan’. Hoe oud dit gebruik is, is niet met zekerheid meer te achterhalen. Duidelijk is wel, dat de wegge in elk geval in 1845 een vaste plaats in het geboorteritueel van Markelo (Overijssel) en van het Drentse gehucht Ees innam.es: Een krentenwegge voor een geboorte was een melkbrood dat ook boter bevatte en rijkelijk was voorzien van krenten, rozijnen en soms ook sukade. Werd er een kind geboren, dan waren het niet de ouders die een krentenwegge bij de bakker gingen halen: zij kregen dit brood als geschenk van hun buren, collega’s of familieleden.

Blauw voor jongens en roze voor meisjes

Blauw voor een jongen en roze voor meisjes is een geboortetraditie die stamt uit de twintigste eeuw. De kleur blauw staat voor bescherming en daarom droegen mannen, die vroeger meer waard waren dan vrouwen, deze kleur vaak in het leger. Roze werd voor meisjes gebruikt omdat het een lieve en zoete kleur is. Het gekke is dat de kleuren vroeger omgedraaid waren. In de katholieke wereld droeg Jezus bijvoorbeeld vaak rood, terwijl Maria in blauw gekleed was. Dit veranderde in de twintigste eeuw, toen kamers waar vrouwen in woonden en werkten zachte kleuren kregen en ruimtes voor mannen donkere kleuren kregen.

Luiertaart als kraamcadeau

Een kraamtraditie die iedere moeder in Nederland wel zal herkennen is de luiertaart. Een luiertaart is opgebouwd uit opgerolde luiers en er zitten vaak kleine cadeautjes als speentjes en knuffeltjes op of in. Luiertaarten worden vaak als kraamcadeau gegeven en ook op babyshowers is het tegenwoordig een populair cadeau. Niet zo gek ook, want kinderen dragen wel een paar duizend luiers in hun leven!

Kraamkamer

Nu verschoont de kraamverzorgster om de dag je beddengoed maar dit was in de 18e eeuw wel anders, toen werd het bed juist zo min mogelijk verschoond zodat de pasgeboren baby altijd in een lekker warm bed lag. In de jaren vijftig daarentegen werd het bed elke dag verschoont omdat de omgeving van de baby juist zo rein mogelijk moest zijn (rust, regelmaat en reinheid was het motto in dit decennia). En wanneer je vroeger geen geld had voor een echte wieg dan had je een kinder lade die onder de bedstee geschoven kon worden.

Kraammand

Een kraammand is een mand met 8 cadeautjes erin. Zo kan de kersverse moeder iedere dag van haar kraamweek een pakje openmaken. Het is leuk om af te wisselen met cadeaus voor de moeder (bijvoorbeeld douchegel, tijdschrift, bodylotion) en cadeaus voor de baby. Veel moeders vinden een kraammand een erg fijne en leuke kraamtraditie!

Staan er nog kraamtradities niet tussen die echt niet vergeten mogen worden, laat het dan achter in een comment!